این روزها مهاجرت، تحصیل و کار در کانادا برای بسیاری از افراد به یکی از مطمئن‌ترین راه‌های ساختن آینده‌ای بهتر تبدیل شده است. اما برای اینکه این مسیر را آگاهانه طی کنید، باید با ساختار شغلی کانادا و نظام طبقه‌بندی ملی مشاغل آن، یعنی ناک (NOC)، به‌خوبی آشنا شوید.
طبقه‌بندی ملی مشاغل کانادا (NOC)، سیستمی است که توسط دولت کانادا برای دسته‌بندی و تعریف مشاغل مختلف در بازار کار این کشور استفاده می‌شود. این سیستم، ابزاری حیاتی برای درک و مدیریت نیروی کار کانادا است و اطلاعات دقیقی درباره نقش‌ها، مسئولیت‌ها، و مهارت‌های مورد نیاز در هر شغل ارائه می‌دهد. سازمان مهاجرتی کهن بابا در این مقاله، به طور جامع به بررسی طبقه‌بندی NOC، ساختار آن و اهمیت این سیستم می‌پردازد.
سیستم طبقه بندی ملی مشاغل کانادا (NOC) چیست؟
سیستم طبقه بندی ملی مشاغل کانادا (NOC) مخفف (National Occupational Classification) یک سیستم طبقه بندی دقیق و جامع است که تمامی مشاغل موجود در کانادا را پوشش می‌دهد. این سیستم با استفاده از یک ساختار 5 رقمی، اطلاعات مفیدی در مورد هر شغل، از جمله سطح مهارت مورد نیاز، وظایف اصلی و شرایط کاری ارائه می‌دهد. آشنایی با NOC به متقاضیان مهاجرت کمک می‌کند تا از فرصت‌های شغلی موجود در کانادا آگاه شده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. از این سیستم نه‌تنها در سیاست‌های مهاجرتی، بلکه در تدوین برنامه‌های آموزشی، تحلیل‌های بازار کار و حتی استخدام کارفرمایان کانادایی استفاده می‌شود.
به بیان ساده، NOC نقشه‌ی راه مشاغل در کانادا است که همه‌ی ذی‌نفعان بازار کار، از مهاجر تا کارفرما، به آن اتکا می‌کنند.
تاریخچه و تکامل NOC تا سال 2025
طبقه بندی ملی مشاغل کانادا یا NOC، اولین بار در سال 1991 معرفی شد و از آن زمان تاکنون چندین بار به‌روزرسانی و اصلاح شده است. این سیستم با گذشت زمان، به‌منظور پاسخگویی به نیازهای متغیر بازار کار و بهبود درک از مشاغل جدید و در حال ظهور تغییر یافته است. یکی از تغییرات مهم در سال 2011 رخ داد، که در آن سیستم NOC به‌طور کامل به‌روزرسانی شد تا با تغییرات ساختاری در اقتصاد کانادا همگام شود. آخرین نسخه این سیستم در سال 2021 منتشر شد که شامل تغییرات عمده‌ای در دسته‌بندی‌های شغلی و سطح مهارت‌ها بود.
سیستم ناک از زمان معرفی تاکنون، در بازه‌های زمانی مشخصی بروزرسانی شده است:
| سال | نسخه | تغییرات کلیدی |
|---|---|---|
| 1992 | NOC 1992 | نسخه پایه اولیه |
| 2001 | NOC 2001 | بازبینی بر اساس ساختار بازار |
| 2011 | NOC 2011 | اصلاح دسته‌های شغلی |
| 2016 | NOC 2016 | به‌روزرسانی فنی و نرم‌افزاری |
| 2021/2022 | NOC 2021 | تحول ساختاری با معرفی TEER |
| 2025 | NOC 2025 | همگام با بازار کار نوین، هوش مصنوعی و مهاجرت دیجیتال |
تغییرات مهم سیستم ناک کانادا در سال 2025 در مقایسه با نسخه‌های قبلی
نسخه جدید طبقه‌بندی مشاغل در کانادا یعنی ناک 2025 نه‌تنها بر پایه ناک 2021 بنا شده، بلکه با تحلیل‌های آماری گسترده، بررسی نیاز بازار و آینده‌پژوهی شغلی طراحی شده است. در این نسخه، تمرکز اصلی روی انطباق دقیق‌تر میان مهارت‌ها و مشاغل و همچنین درک بهتر سطوح مسئولیت‌ها است. مهم‌ترین تغییرات سیستم طبقه‌بندی مشاغل کانادا در سال 2025 عبارتند از:
- استفاده گسترده از مدل TEER به جای سطح مهارت سنتی (Skill Level)
- تقسیم‌بندی پنج‌رقمی جدید برای دقت بیشتر در دسته‌بندی مشاغل
- اضافه‌شدن مشاغل نوظهور در حوزه فناوری، سلامت و حمل‌ونقل
- حذف مشاغل کم‌درآمد و کم‌مهارت از سیستم اکسپرس انتری
به عنوان مثال، مشاغل مدیریتی که قبلاً در سطح مهارت 0 بودند، اکنون با کد TEER 0 مشخص شده‌اند. این کدها نمایانگر میزان تحصیلات، تجربه و مسئولیت‌پذیری مشاغل هستند.
ساختار طبقه بندی NOC کانادا
NOC از یک ساختار سلسله‌مراتبی برخوردار است که به چهار سطح اصلی تقسیم می‌شود:
| دسته‌بندی گسترده (Broad Occupational Categories) | دسته‌بندی شغلی گسترده بر اساس نوع شغل، حوزه کاری، زمینه تحصیلی و تجربه مورد نیاز برای هر شغل تعیین می‌شود. به طور کلی 10 دسته‌بندی گسترده در طبقه بندی ملی مشاغل کانادا در آخرین نسخه 2021 وجود دارد. |
| گروه‌های اصلی (Major Groups) | این گروه‌ها، دسته‌بندی‌های گسترده را به حوزه‌های تخصصی‌تر تقسیم می‌کنند و شامل 45 دسته هستند. |
| زیرگروه‌های اصلی (Sub-Major Groups) | این گروه‌ها، تقسیم‌بندی دقیق‌تری از گروه‌های اصلی را ارائه می‌دهد و شامل 89 دسته هستند. |
| گروه‌های فرعی (Minor Groups) | این گروه‌ها به صورت خاص‌تری به حوزه‌های تخصصی در زیرگروهای اصلی می‌پردازند و شامل 162 دسته هستند. |
| واحدهای شغلی (Unit Groups) | این گروه‌ها دقیق‌ترین سطح هستند و مشاغل خاص و وظایف و الزامات مرتبط با آن‌ها را توصیف می‌کنند و شامل 516 دسته هستند. |
آشنایی با ساختار سلسله‌مراتبی ناک کانادا (NOC 2021-2025)
در ناک 2025، ساختار طبقه‌بندی کاملاً سلسله‌مراتبی و دقیق است و مشاغل در 5 لایه تقسیم شده‌اند:
| سطح | عنوان | توضیح |
|---|---|---|
| لایه اول | Broad Occupational Category | دسته‌بندی کلی بر اساس صنعت یا نوع فعالیت |
| لایه دوم | Major Group | تقسیم‌بندی بر اساس تخصص حرفه‌ای |
| لایه سوم | Sub-major Group | گروه‌های میانی با تمرکز موضوعی بیشتر |
| لایه چهارم | Minor Group | زیرگروه‌های مرتبط به لحاظ شغلی |
| لایه پنجم | Unit Group | دقیق‌ترین سطح که شغل خاص را تعریف می‌کند |
مثال:
شغل: مهندس عمران (Civil Engineer)
| Broad | کد 2 (علوم طبیعی) |
| Major | 21 |
| Sub-major | 213 |
| Minor | 2130 |
| Unit | 21300 |
این مثال نشان می‌دهد که چطور هر شغل به صورت کاملاً سلسله‌مراتبی و هدفمند در جایگاه خاصی طبقه‌بندی می‌شود.
مفهوم جدید TEER در سیستم ناک کانادا 2021-2025
یکی از تحولات کلیدی در نسخه جدید ناک کانادا، جایگزینی مدل TEER به جای سطح مهارت است. واژه TEER مخفف Training, Education, Experience and Responsibilities به معنای آموزش، تحصیلات، تجربه و مسئولیت است.
هدف TEER در طبقه‌بندی مشاغل کانادا:
- نمایش میزان آمادگی تخصصی برای شغل
- تطابق بهتر با سیستم‌های آموزش و تربیت فنی
- افزایش دقت در تخصیص امتیاز مهاجرت
طبقه‌بندی سطوح TEER:
| TEER | ویژگی‌ها | مثال‌های شغلی |
|---|---|---|
| TEER 0 | مشاغل مدیریتی | مدیر مالی، مدیر بازاریابی |
| TEER 1 | نیاز به مدرک دانشگاهی | مهندس نرم‌افزار، مشاور مالی |
| TEER 2 | دیپلم کالج یا کارآموزی +2 سال | تکنسین آزمایشگاه |
| TEER 3 | دیپلم یا آموزش ضمن کار | نانوا، کمک دندانپزشک |
| TEER 4 | دیپلم دبیرستان یا آموزش کوتاه‌مدت | فروشنده، نگهدار کودک |
| TEER 5 | بدون نیاز به آموزش رسمی | راننده تحویل کالا، کارگر فضای سبز |
طبقه‌بندی گسترده مشاغل در ناک 2025 کانادا (BOC)
در کنار مدل TEER، سیستم ناک از تقسیم‌بندی گسترده‌ای به نام BOC – Broad Occupational Category استفاده می‌کند. این تقسیم‌بندی به 10 دسته‌ی کلی بر اساس حوزه کاری تقسیم می‌شود:
| BOC | حوزه فعالیت |
|---|---|
| BOC 0 | مدیریت ارشد و قانون‌گذاری |
| BOC 1 | مشاغل مالی، اداری و تجاری |
| BOC 2 | علوم طبیعی، فنی و مهندسی |
| BOC 3 | سلامت و بهداشت |
| BOC 4 | آموزش، حقوق و خدمات اجتماعی |
| BOC 5 | هنر، فرهنگ و ورزش |
| BOC 6 | فروش و خدمات |
| BOC 7 | فنی، حمل‌ونقل و اپراتورها |
| BOC 8 | کشاورزی، منابع طبیعی |
| BOC 9 | تولید و تاسیسات |
این دسته‌بندی، درک جامع‌تری از ساختار شغلی در بازار کانادا فراهم می‌سازد.
کاربرد طبقه‌بندی ملی مشاغل در سیستم‌های مهاجرتی کانادا
یکی از مهم‌ترین کاربردهای سیستم NOC، استفاده از آن در برنامه‌های مختلف مهاجرتی کانادا است. اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) از کدهای NOC برای تحلیل تقاضای بازار کار، تعیین صلاحیت متقاضیان مهاجرت و اختصاص امتیاز در سیستم اکسپرس انتری استفاده می‌کند.
در نسخه ناک 2021، که تا سال 2025 معتبر است، مشاغل در دسته‌های TEER 0، 1، 2، و 3 برای برنامه‌های اکسپرس انتری واجد شرایط هستند. این تغییر نسبت به سیستم ناک 2016، که تنها مشاغل در سطوح مهارتی 0، A، و B را شامل می‌شد، دامنه مشاغل واجد شرایط را گسترش داده است.
معیارهای واجد شرایط بودن در اکسپرس انتری
| برنامه | مهارت زبانی (CLB) | نوع/سطح تجربه کاری | میزان تجربه کاری | پیشنهاد شغلی | تحصیلات |
|---|---|---|---|---|---|
| تجربه کانادایی (CEC) | CLB 7 برای TEER 0 و 1 CLB 5 برای TEER 2 و 3 | تجربه کاری کانادایی در TEER 0، 1، 2، یا 3 | 1 سال در 3 سال گذشته | لازم نیست | لازم نیست |
| نیروی کار ماهر فدرال (FSWP) | CLB 7 | تجربه کاری در TEER 0، 1، 2، یا 3 | 1 سال مستمر در 10 سال گذشته | لازم نیست (امتیاز اضافی برای جاب آفر) | تحصیلات متوسطه الزامی |
| اسکیل ترید فدرال (FSTP) | CLB 5 برای Speaking و Listening CLB 4 برای Reading و Writing | تجربه کاری در مشاغل فنی TEER 2 یا 3 | 2 سال در 5 سال گذشته | جاب آفر معتبر یا گواهی صلاحیت | لازم نیست |
برنامه‌هایی که به NOC وابسته‌اند:
- اکسپرس اینتری (Express Entry): شامل FSW، FST، و CEC
- برنامه‌های استانی (PNP)
- مجوزهای کار (Work Permits)
- پیشنهاد شغلی معتبر (Job Offer)
- کلاس تجربه کانادایی (CEC)
با اجرای نسخه NOC 2021 در سال 2022، و همچنین نسخه به‌روزرسانی‌شده در سال 2025، همه متقاضیان مهاجرت باید کد NOC شغل خود را مطابق ساختار جدید تعیین و در پروفایل مهاجرتی خود ثبت کنند.
لیست مشاغل جدید واجد شرایط در NOC 2025
کانادا به‌روزرسانی‌هایی اساسی در لیست مشاغل مهاجرت‌پذیر اعمال کرده است تا با تحولات بازار کار، افزایش نیاز به مشاغل فنی و تغییر سبک زندگی و تکنولوژی هماهنگ شود.
مشاغل جدید اضافه‌شده در طبقه‌بندی مشاغل کانادا در سال 2025:
| کد ناک جدید | عنوان شغلی |
|---|---|
| 32101 | دستیار دندانپزشک |
| 33102 | کمک بهیار |
| 43201 | زندان‌بان |
| 73301 | راننده کامیون |
| 73401 | راننده اتوبوس، اپراتور مترو |
| 72204 | اپراتور تجهیزات سنگین |
| 42202 | دستیار معلم در مدارس |
| 73400 | اپراتورهای حمل‌ونقل و لجستیک |
| 73202 | مونتاژ کننده هواپیما |
| 65210 | زیبایی‌شناس و الکترولوژیست |
| 65310 | نصب و تعمیرکار مسکونی و تجاری |
| 73402 | افسر کنترل حمل‌ونقل |
| 43100 | پلیس قضایی |
| 73403 | توزیع‌کننده خدمات |
| 65211 | سم‌پاش و کنترل‌کننده آفات |
| 73404 | سایر تعمیرکاران عمومی |
این مشاغل اکنون واجد شرایط برنامه‌های اکسپرس انتری هستند و از طریق آن می‌توان برای مهاجرت دائم اقدام کرد.
مشاغلی که دیگر واجد شرایط اکسپرس انتری نیستند
در مقابل، برخی مشاغل که در نسخه‌های قبلی واجد شرایط بودند، در ناک 2025 دیگر در دسته‌های TEER 0 تا TEER 3 قرار نمی‌گیرند و از سیستم اکسپرس انتری حذف شده‌اند. مشاغل حذف‌شده عبارتند از:
- مجری و مجریان (Performers)
- مربی خدمات رفاهی و فیتنس (Wellness Coaches)
- خیاطان سنتی
حذف این مشاغل بدان معنا نیست که دیگر امکان مهاجرت ندارند. همچنان از طریق برنامه‌های استانی (PNP) و مسیرهای دیگر، با برخی از آن‌ها می‌توان وارد فرآیند مهاجرت شد.
مثال عملی از کدگذاری ناک: مهندس عمران
برای درک بهتر نحوه کارکرد کد ناک، در ادامه شغل مهندس عمران به عنوان مثال بررسی شذه است:
مشخصات کد NOC 21300:
| سطح ساختار | توضیح | کد مربوطه |
|---|---|---|
| Broad Occupational Category | علوم طبیعی و کاربردی | 2 |
| Major Group | مشاغل مهندسی | 21 |
| Sub-major Group | مهندسی عمران | 213 |
| Minor Group | عمران و مکانیک | 2130 |
| Unit Group | مهندس عمران | 21300 |
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، کد NOC در نسخه جدید پنج‌رقمی است و ساختاری سلسله‌مراتبی دارد که نشان‌دهنده جایگاه دقیق هر شغل در اقتصاد کانادا است.
تأثیرات ناک کانادا در سال 2025 بر برنامه‌های مهاجرت استانی (PNP)
برنامه‌های مهاجرت استانی نیز به شدت به NOC وابسته هستند. بسیاری از استان‌های کانادا مانند بریتیش کلمبیا، انتاریو و آلبرتا از سیستم ناک 2025 برای انتخاب مشاغل مورد نیاز خود استفاده می‌کنند. در حقیقت، اگر یک شغل در سطح TEER 0 تا 3 قرار داشته باشد، احتمال بالاتری برای پذیرش در این برنامه‌ها دارد. همچنین:
- PNPها معمولاً نیاز به جاب آفر دارند.
- هر استان لیست خاصی از مشاغل اولویت‌دار را دارد.
- تطابق دقیق کد NOC با نیاز استان ضروری است.
نکاتی که باید پیش از انتخاب شغل بررسی کنید
انتخاب شغل برای مهاجرت یا یافتن کار در کانادا نیاز به تحلیل دقیق اطلاعات دارد. سیستم طبقه‌بندی مشاغل NOC به شما این امکان را می‌دهد تا با دسته‌بندی TEER و کدهای جدید، انتخاب بهتری داشته باشید.
موارد کلیدی پیش از انتخاب کد ناک:
- TEER شغل: آیا با سطح تحصیلات و تجربه شما همخوانی دارد؟
- شرح وظایف (Job Duties): آیا شما همه وظایف اصلی را انجام داده‌اید؟
- تجربه کاری مرتبط: تجربه شما در پنج سال اخیر با کد شغلی جدید مطابقت دارد؟
- زبان انگلیسی یا فرانسه (CLB): آیا سطح زبان شما متناسب با TEER شغل است؟
به عنوان مثال، اگر شما نانوا هستید، شغل شما در TEER 3 قرار دارد، و به CLB 5 یا بالاتر برای واجد شرایط شدن در CEC نیاز خواهید داشت.
نتیجه‌گیری
سیستم ناک در سال 2025 ابزاری کلیدی برای مهاجران، جویندگان کار، و کارفرمایان در کانادا است. با درک ساختار TEER، کدگذاری 5 رقمی، و دسته‌بندی‌های گسترده شغلی، می‌توانید فرصت‌های شغلی و مهاجرتی مناسب خود را شناسایی کنید. این سیستم نه‌تنها به تحلیل بازار کار کمک می‌کند، بلکه راه را برای مهاجرت موفق به کانادا هموار می‌سازد. با به‌روزرسانی پروفایل اکسپرس انتری و استفاده از منابع معتبر، شانس خود را برای موفقیت در بازار کار کانادا افزایش دهید.
سوالات متداول درباره سیستم ناک کانادا در سال 2025
- 1. چگونه کد ناک شغلم را پیدا کنم؟
برای یافتن کد ناک شغل خود، می‌توانید از وب‌سایت رسمی اداره آمار کانادا یا پلتفرم Job Bank کانادا استفاده کنید. کافی است عنوان شغلی یا شرح وظایف خود را جستجو کنید تا کد 5 رقمی ناک 2021 را بیابید. - 2. آیا ناک 2025 بر امتیازات CRS اکسپرس انتری تأثیر می‌گذارد؟
بله، امتیازات جاب آفر در سیستم رتبه‌بندی جامع (CRS) بر اساس دسته‌های TEER محاسبه می‌شود. مشاغل در TEER 0، 1، 2، و 3 همچنان 50 امتیاز اضافی برای جاب آفر دریافت می‌کنند. - 3. اگر شغلم در TEER 4 یا 5 باشد، آیا می‌توانم از طریق اکسپرس انتری مهاجرت کنم؟
خیر، مشاغل TEER 4 و 5 برای اکسپرس انتری واجد شرایط نیستند، اما ممکن است از طریق برنامه‌های مهاجرت استانی (PNP) یا سایر مسیرهای مهاجرتی واجد شرایط باشید. - 4. چگونه پروفایل اکسپرس انتری خود را با ناک کانادا در سال 2025 به‌روزرسانی کنم؟
وارد حساب اکسپرس انتری خود شوید، کد ناک جدید (2021) را برای شغل خود پیدا کنید، و اطلاعات پروفایل خود را با کد جدید و شرح وظایف مربوطه به‌روزرسانی کنید. - 5. آیا تغییرات جدیدی در ناک کانادا برای سال 2025 انتظار می‌رود؟
تا جولای 2025، ناک 2021 همچنان مبنای اصلی است. هرگونه به‌روزرسانی جدید توسط اداره آمار کانادا و ESDC اعلام خواهد شد. برای اطلاعات به‌روز، وب‌سایت رسمی این سازمان‌ها را بررسی کنید.